| Beste NVM-lid,
NVM-mondhygiënisten houdt de vinger aan de pols in Den Haag in het belang van de leden. We hebben regelmatig contact met leden van de Tweede Kamer om onze ideeën te delen. Het thema mondzorg blijft een actueel onderwerp voor de verkiezingen en veel politieke partijen willen veranderingen op dit dossier. Vandaar dat we je graag hierover informeren.
Politieke partijen en mondzorg
Woensdag 29 oktober zijn de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Wat staat er over de mondzorg in de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen? Veel partijen pleiten voor een hele of gedeeltelijk opname van de mondzorg in het basispakket. SP, PVV, GroenLinks/PvdA, Forum voor Democratie, ChristenUnie, Partij voor de Dieren, Denk en Volt willen de mondzorg terug in het basispakket. SGP, D66, NSC pleiten voor een tandartscontrole in het basispakket. Het volledig opnemen van de mondzorg in het basispakket betekent 2,4 miljard euro extra zorgkosten, volgens de economen van de ESB.
Ombuigingen in de zorg
Bij alle beloftes van de politieke partijen is het goed om ook de berekeningen van de CPB, de rekenmeester van de overheid, nog eens goed te bekijken. Die zijn op 10 oktober jl. verschenen: Keuzes in Kaart 2027-2030 | CPB Website. Daar zien we dat er door veel politieke partijen op de groei van de zorgkosten wordt bezuinigd, vaak door meer eigen betalingen, verhoging eigen risico of het bevriezen van het basispakket. Het halveren van het eigen risico lijkt definitief van de baan. We zien dat op dit moment 119 miljard euro aan de zorg wordt besteed, dat zal in 2030 volgens het CPB op zijn minst met 16 miljard euro toenemen. We zien ook dat GroenLinks en BBB het meest in de zorg willen investeren, VVD en JA21 minder.
Standpunten over mondzorg en preventie per politieke partij
PVV
De tandarts komt weer in het basispakket, omdat een gezond gebit geen luxe is. Het mijden van de tandarts heeft negatieve gevolgen voor de algehele gezondheid. Dat is schrijnend en onnodig.
GroenLinks-PvdA
Een bezoek aan de tandarts wordt weer vergoed uit het basispakket. Deze zorg moet bereikbaar zijn voor iedereen.
Ook gaat de partij door met de plannen om roken en vapen te verminderen en komt er een grens aan de wettelijke hoeveelheid suiker in producten.
CDA
Het CDA vindt tandartsen van groot belang in de basiszorg, maar ziet dat studenten na hun studie vaak blijven hangen in de regio waar zij studeren. Daarom zet de partij in op een betere spreiding over Nederland en meer toelatingen tot de opleiding.
Er komt een verbod op kindermarketing voor ongezonde producten en diensten en de partij introduceert een brede suikerbelasting. De leeftijdsgrens van tabaksverkoop gaat omhoog naar 21 jaar en via een generatiegebonden rookverbod wordt roken stapsgewijs verboden. Verder verlaagt CDA het aantal tabaksverkooppunten, komt er een verbod op wegwerpvapes en wordt de accijns op tabak en e-sigaretten jaarlijks geïndexeerd.
VVD
Mondzorg wordt niet genoemd in dit verkiezingsprogramma. Er komt als het aan de VVD ligt een gerichte aanpak om onacceptabele gezondheidsverschillen, zoals tussen arm en rijk, man en vrouw en verschillende wijken weg te nemen.
Om de collectieve solidariteit in het Nederlands zorgstelsel te behouden, doet de VVD een groter beroep op de individuele verantwoordelijkheid van iedere Nederlander voor zijn eigen gezondheid. Een ongezonde leefstijl door (e-)sigaretten, te veel eten, ongezond eten of niet bewegen, moet dan ook worden voorkomen.
JA21
Mondzorg wordt niet genoemd in dit verkiezingsprogramma. JA21 wil extra aandacht besteden aan een gezonde levensstijl en preventie. Uit onderzoek blijkt dat tot wel 20% van de huidige zorgvraag kan worden voorkomen door primaire preventie.
D66
D66 wil dat iedereen recht krijgt op een jaarlijkse tandartscontrole, vergoed vanuit het basispakket. Want een gezonde mond is essentieel voor een gezond leven en mag niet afhankelijk zijn van je portemonnee.
Er komt een rook- en vapeverbod in de openbare ruimte, de verkooppunten van sigaretten en vapes worden beperkt en de prijzen verhoogd. Het wordt strafbaar om vapes in voorraad te houden en/of online aan te bieden. De partij wil ook een hardere aanpak op online verkoop en promotie.
SP
De SP kiest voor een nationaal zorgfonds, waarin ook de tandarts is opgenomen. Dit zorgfonds vervangt de huidige commerciële zorgverzekeraars, zodat zorgverleners met minder bureaucratie te maken hebben. De controle bij de tandarts wordt weer volledig vergoed en de partij wil mondzorg voor kinderen actief organiseren, bijvoorbeeld via scholen en jeugdgezondheidszorg.
De partij stelt een wettelijk maxima in voor suiker, vet, zout en andere schadelijke toevoegingen in bewerkt voedsel. Reclame voor ongezond eten, drinken en tabak wordt verboden. Ook het aantal verkooppunten voor sigaretten en vapes gaat drastisch omlaag.
Forum voor Democratie
Als het aan Forum voor Democratie ligt, dan komt mondzorg weer in het basispakket.
De accijns op tabak gaat bij Forum voor Democratie omlaag. De partij geeft verder aan nooit akkoord te zullen gaan met vlees- of suikertaksen of andere belastingen die gedragsveranderingen proberen af te dwingen. Mondzorg wordt niet genoemd in dit verkiezingsprogramma.
BBB
Mondzorg wordt niet genoemd in dit verkiezingsprogramma. BBB is duidelijk geen voorstander van betuttelend beleid. Er komt geen suikertaks, geen vleesbelasting en geen overheidsinmenging op ons bord of in ons keukenkastje. Mensen kunnen zelf verstandige keuzes maken, vindt BBB.
DENK
DENK is van plan om het basispakket uit te breiden met mondzorg en tandheelkundige controles.
De leeftijd voor de verkoop van sigaretten en alcohol wordt per direct verhoogd naar 21 jaar. Een vlees- of suikertaks komt er niet.
Partij voor de Dieren
Mondzorg komt weer in het basispakket én er komt een zorgfonds met dekking voor onder andere mondzorg. De Partij voor de Dieren gaat ook zorgarmoede tegen in krimpregio’s, dorpen en achtergestelde wijken en vindt het belangrijk dat ook in deze regio’s de tandarts behouden blijft.
De minimumleeftijd om tabaksproducten en vapes te mogen kopen, wordt jaarlijks met 1 jaar verhoogd. Ongezond eten wordt hoger belast bij de fabrikant, bijvoorbeeld door een gestaffelde suikertaks.
Als deze partij het voor het zeggen heeft, dan is er alleen nog reclame voor gezonde, biologische en diervriendelijke producten. Tot die tijd is in ieder geval kindermarketing voor ultrabewerkt voedsel verboden: geen reclame voor (en óp) snoep en fastfood die gericht is op kinderen.
SGP
De tandheelkundige controle komt weer in het basispakket.
De accijns op alcohol, tabak en vapen worden verhoogd. Door tabaksverkoop vergunningplichtig te maken, neemt het aantal verkooppunten af. Voor vapen gelden dezelfde regels als voor roken. Het smaakjesverbod moet strenger worden gehandhaafd door de import van vapes beter te controleren, vindt SGP.
Volt
Een gezond gebit is essentieel voor brede gezondheid en participatie en daarom komt preventieve en acute mondzorg terug in het basispakket. Preventieve zorg voorkomt onnodig leed en toekomstige zorgkosten.
Alcohol hoort niet bij de dagelijkse boodschappen en daarom wil Volt de zichtbaarheid en beschikbaarheid uit de supermarkt weren. De partij verhoogt de accijnzen, ook op tabak en vapes om zo snel mogelijk een rookvrije generatie te realiseren. Ook komt er belasting op vlees, zuivel en suikerhoudende alcoholvrije dranken.
ChristenUnie
De ChristenUnie breidt het basispakket uit met een periodieke controle en het herstellen van gaatjes bij de tandarts.
Een rookvrije generatie is het doel. Daarom komt er een totaalverbod op de verkoop van vapes. Voor het roken van tabak kiest de partij voor het Nieuw-Zeelandse rookbeleid. Dat richt zich op een rookvrije generatie door de verkoop van tabak blijvend te verbieden aan iedereen geboren na 2008 en stapsgewijs de leeftijdsgrens te verhogen.
Accijnzen op tabak en alcohol gaan verder omhoog en op suiker en andere ongezonde producten worden heffingen ingevoerd. Ook introduceert deze partij een verbruiksbelasting op e-sigaretten en pakt problematisch alcoholgebruik aan.
50Plus
Mondzorg wordt niet genoemd in dit verkiezingsprogramma.
NSC
De jaarlijkse tandartscontrole komt in het basispakket en NSC bekijkt ook of de maximum tandartstarieven verlaagd kunnen worden.
Al op jonge leeftijd moet er geïnvesteerd worden in de juiste voeding, goede mondhygiëne en het tegengaan van alcohol-, drugs- en tabaksgebruik. De verkooppunten voor vape- en tabaksspeciaalzaken worden zo snel mogelijk beperkt. Verder belast de partij ongezonde suikerhoudende dranken zwaarder en komt er een nationale accijns op e-sigaretten.
De partijen staan in volgorde van zetelomvang in de meest recente opiniepeilingen (d.d. 8 oktober 2025). |
