Het symposium Preventieve mondzorg, van nazorg naar voorzorg

Preventieve mondzorg, een nobrainer!

Investeer meer in preventieve mondzorg, is de boodschap van NVM-mondhygiënisten aan het kabinet voor de uitwerking van het regeerprogramma. Dat betekent direct gezondheidswinst. En ook belangrijk, het is niet duur of complex om uit te voeren. Interventies als mondhygiënisten op het consultatiebureau staan al in de startblokken, nu nog is definitief groen licht van de overheid nodig.

Het symposium Preventieve mondzorg, van nazorg naar voorzorg, georganiseerd door NVM-mondhygiënisten, heeft inzichten opgeleverd in het effect van de mondzorg op de algemene gezondheid, de effectiviteit van voorlichting van ouders en kinderen op het consultatiebureau door mondhygiënisten en voorkoming van slechte gebitten door tijdige interventies. Op het symposium waren prominente sprekers als Marcel Levi, Marcel Canoy, Brenda Grift en Loes Velthoven-Verlinden aanwezig. In een discussiepanel kwamen Julian Bushoff, Ramin Najafbagy, Thomas Plochg met relevante inzichten.

Marcel Levi gaf als internist aan dat er een enorm gat zit tussen de reguliere zorg en de mondzorg. Aparte silo’s noemt hij dat. Maar niks is minder waar: er zijn duidelijke en bewezen verbanden tussen een slechte staat van het gebit en hart- en vaatziekten. Complicaties in ziekenhuizen kunnen voorkomen worden door het regelmatig poetsen van tanden van de patiënten, wat in de praktijk vaak niet gebeurt. Tandenpoetsen kan zelfs levens besparen, de kans op een longontsteking bij ouderen kan aanzienlijk minder worden bij goede mondverzorging.

Vroegtijdige preventie in de mondzorg voorkomt ellende

Vroegtijdige preventie in de mondzorg kan veel ellende voorkomen. Als we kijken naar de situatie in Engeland dan is het trekken van alle tanden en kiezen van kinderen de meest voorkomende behandeling onder narcose bij de jeugd onder de achttien.  Een weg die we niet zeker niet moeten inslaan.

Volgens Marcel Levi is het tekort aan tandartsen beter op te lossen door mensen met een andere discipline in de mondzorg op Hbo-niveau. Voor lang niet alle behandelingen is persé een universitair geschoolde tandarts nodig.  Die ontwikkeling zien we ook in andere domeinen van de zorg: physician assistents en praktijkondersteuners.

Marcel Canoy geeft aan dat preventie in de zorg belangrijk is, maar om het hoger op de politieke agenda te krijgen, een goed narratief met duidelijke cijfers ter onderbouwing nodig is. Veel interventies op het gebied van lifestyle bijvoorbeeld zijn heel complex, zoals afvallen, stoppen met roken of drinken. Maar de mondzorg is relatief eenvoudig in te zetten en kost naar verhouding weinig. De mondzorg is prima te organiseren via twee bezoeken per jaar aan een mondhygiënist en bij complexe gevallen een doorverwijzing naar een tandarts.

Goed narratief en onderbouwing door mondhygíënisten

Brenda Grift, mondhygiënist, gaf aan dat een goed narratief met overtuigende cijfers is te vinden in het proefschrift over ‘Gezonde Peutermonden’, een interventie bij consultatiebureaus. Deze interventie start zodra het eerste tandje doorkomt, meestal tussen 6 en 12 maanden, en begeleidt kinderen tot 48 maanden oud. Het programma wordt uitgevoerd door getrainde mondzorgcoaches, meestal mondhygiënisten, en focust op het aanleren van gezonde mondgewoonten aan zowel ouders als kinderen vanaf een jonge leeftijd. De resultaten van dit onderzoek wijzen uit dat de Gezonde Peutermonden interventie leidt tot minder cariës, beter mondgezondheidsgedrag en meer zelfvertrouwen bij ouders.

Loes Velthoven-Verlinden gaf in haar betoog duidelijk aan dat gedragsbeïnvloeding meer is dan het wapperen met een foldertje. Mensen hebben echt begeleiding nodig om gedragsverandering te bereiken en dat stopt niet na het consultatiebureau. Veel keuzen zitten ook in de opvoeding en lifestyle zoals het voorkomen van drinken van red bull, cola en fristi omdat kinderen geen water meer drinken. Eenmaal slechte gewoontes aangeleerd is dat niet makkelijk af te leren. Ook is duidelijk dat er al op vroege leeftijd sprake is van kansenongelijkheid met alle gevolgen van dien in de mond. Van jongs af aan zijn er duidelijke verschillen qua gebitten tussen hogere en lagere sociale posities. In Nederland worden er zo’n zes machtigingen per dag afgegeven voor het onder narcose behandelen van jonge kinderen omdat er sprake is van veel cariës. De druk van de voedingsindustrie op het eet- en drinkpatroon van kinderen en volwassenen is desastreus, regulering is hard nodig. Nederland loopt hier zeker niet voorop.

De politiek aan zet

Julian Bushoff gaf aan dat bij de politiek zaken vaak pas hoog op de agenda komen als de situatie verschrikkelijk is en dan is het al te laat. We moeten kijken hoe we kunnen voorkomen dat het zover komt in de mondzorg.  Daarvoor zouden we volgens hem twee dingen moeten doen:

1. Inzetten op gedragsverandering, daarom is het supergoed dat er nu op consultatiebureaus aandacht is voor de mondzorg voor kinderen.
2. We moeten ervoor zorgen dat mensen die weinig geld hebben toch op een of andere manier geholpen worden. Daarmee bedoel ik niet dat mondzorg terug moet in het basispakket. Ik doel op een gerichtere interventie om ervoor te zorgen dat de mensen die anders de mondzorg nu mijden toch zorg kunnen ontvangen.

Sfeerimpressie: